Khi Hơi Thở Hóa Thinh Không

Cuốn sách là tự truyện của Paul, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh học đang ở đỉnh cao của sự thành công, cả về sự nghiệp lẫn gia đình thì đột nhiên căn bệnh ung thư phổi ập đến với anh.

Trong cuốn tự truyện của mình anh dành một nửa hồi tưởng lại những năm tháng tuổi thơ và quá trình làm việc trong vai trò một bác sĩ phẫu thuật thần kinh của mình. Cơ duyên đưa anh đến với phòng phẫu thuật thần kinh bắt nguồn từ một điều anh đọc được trong cuốn sách mà cô bạn gái thời trung học đã cho anh mượn về quy luật hoạt động của não bộ. Và những năm sau đó, anh dành toàn bộ sức lực của mình để nghiên cứu về “khối màu hồng lấp lánh” ấy. Trong quá trình là một bác sĩ của mình, anh đã tiếp xúc với hàng trăm ca bệnh, nói chuyện với biết bao bệnh nhân. Anh dùng sự chân thành và chuyên nghiệp của mình từ những ngày vụng về nhất cho đến lúc trở thành một trong những bác sĩ phẫu thuật thần kinh có tay nghề cao nhất. Chính quá trình tiếp xúc, đứng giữa sinh tử của người khác đã hình thành trong anh những trăn trở về sự sống và cái chết. Những quyết định sinh tử ngay thời khắc quan trọng, vấn đề trách nhiệm của một bác sĩ, vấn đề đạo đức của một con người luôn thường trực trong anh mỗi khi đứng giữa những lựa chọn có tính quyết định cho bệnh nhân của mình.

Cuộc đời luôn biết cách mang đến cho ta những điều bất ngờ, và điều Paul không thể ngờ nhất với cuộc đời mình là từ một bác sĩ đang ở đỉnh cao sự nghiệp giờ đây anh lại phải khoác chiếc áo bệnh nhân, nằm trên chiếc giường bệnh nhân mà anh đã biết bao lần đứng ở vị trí đối diện để trao đổi với các bệnh nhân của mình. Tôi từng đọc ở đâu đó về một ý kiến rằng khi cuộc sống của ta tiến đến cực điểm giới hạn, cuộc đời sẽ tự sắp xếp cho ta những thử thách bất ngờ để kiểm chứng sự xứng đáng của chúng ta cho sự thành công đó. Nếu đúng là như thế thế thì đây liệu có phải là một bài kiểm tra quá sức với Paul hay không? Cả cuộc đời anh đã dành cho những bệnh nhân của mình, anh mạnh mẽ ngay cả những thời khắc mà cả bệnh nhân lẫn người nhà bệnh nhân đã bỏ cuộc, thậm chí lúc đồng nghiệp anh quyết định từ bỏ cuộc sống vì những áp lực khi không cứu được một bệnh nhân. Anh hiểu về những lựa chọn, không phải lúc nào chọn sự sống đều là tốt nhất, bạn sẽ không thể hiểu được điều này rõ hơn là một bác sĩ phẫu thuật.

Nếu trang bìa đầu của cuốn sách chúng ta nhìn thấy hình ảnh một người đàn ông trong bộ quần áo phẫu thuật đầy năng lượng thì mặt sau của cuốn sách, vẫn là người đàn ông đấy nhưng lại trong bộ quần áo bệnh nhân. Cuộc đời Paul đã thay đổi bất ngờ như việc chúng ta lật ngược một cuốn sách vậy, nhanh đến nghẹt thở.

Men theo từng giai đoạn chiến đấu với căn bệnh ung thư, tôi như bị cuốn vào từng cảm xúc của Paul, lúc đầy tự tin vào liệu trình điều trị, hy vọng vào một cuộc sống khỏe mạnh trong chừng 10 năm tới, lúc bình tĩnh một cách lạ thường khi phát hiện căn bệnh ung thư tiếp tục phát triển sau lần điều trị thành công trước đã giúp anh có thể quay lại phòng mổ, lúc cô đơn trước những ngã rẽ của cuộc đời, anh còn một người vợ, một đứa con sắp chào đời và cả một tương lai sự nghiệp phía trước sau khi chương trình nội trú kết thúc, nhưng tuyệt nhiên chưa hề thấy anh có giây phút nào tuyệt vọng bao giờ. Có lẽ có một phần lợi thế vì anh là một bác sĩ, có lẽ vậy. Nhưng một bác sĩ cũng không thể hiểu được giây phúc cận kề cái chết của một bệnh nhân sẽ ra sao nếu không tự mình trải qua nó. Phần lớn cuộc đời mình, Paul luôn băn khoăn về cái chết – và liệu anh có thể đối mặt với nó một cách trọn vẹn tâm hồn mình hay không. Kết thúc, câu trả lời là “Có’”.

Quyết định không quay lưng lại với cái chết cùng với ý chí của anh thực sự làm người đọc cảm động. Giây phút gỡ mặt nạ hỗ trợ hô hấp làm tôi không thể kìm được nước mắt. Giây phút đó, anh đã dùng những hơi thở cuối cùng của mình để cảm nhận cuộc sống, để được cảm nhận mùi hương của đứa con gái bé bỏng đang đùa nghịch bên cạnh anh. Những đứa trẻ, chúng luôn hồn nhiên như thế, điều đó lại càng khiến cho những người lớn chúng ta càng thêm xót xa. Quyết định có con ngay thời điểm phát hiện căn bệnh ung thư đã phần nào giúp anh an lòng, em bé là liều thuốc xoa dịu mỗi cơn đau của anh lúc cuối đời, nó cũng sẽ là liều thuốc xoa dịu nỗi đau của Lucy – người vợ mạnh mẽ và đáng thương của anh. Cady giờ đây chính là một phần của anh còn lưu lại trên thế giới này, tiếp tục cuộc hành trình mới của anh. Anh đã ra đi, mãn nguyện và thanh thản giữa vòng tay yêu thương của gia đình và những người bạn thân.

Cũng không thể không nói đến Lucy, vợ của Paul. Là một bác sĩ ngoại khoa, Lucy dễ dàng đón nhận tin dữ rằng người đầu ấp tay gối với mình sẽ ra đi trong một ngày không xa. Tất nhiên là sẽ chỉ dễ dàng hơn một tí thôi, bởi một người vợ nào có thể tự tin hoàn toàn rằng mình ổn khi đón nhận hung tin ấy. Cô cũng có những giây phút bất lực vì không làm được gì, lại càng bất lực hơn khi biết chồng mình không cùng chia sẻ những nỗi lo lắng đó cùng mình. Giây phút nói “Con đồng ý” ở nhà thờ tức là cô đã quyết định gắn bó cuộc đời mình với người đàn ông này, cùng anh trải qua từng giây phút huy hoàng nhất hay những giây phút u tối nhất của cuộc đời. Nhưng cảm giác bất lực khi không thể làm gì đã suýt đẩy cuộc hôn nhân của họ đến vực thẳm. Paul và Lucy đã từng đùa với một người bạn rằng cách để duy trì một cuộc hôn nhân là một trong hai người bị bệnh gần chết. Một câu đùa nhưng thật là thế. Với tình yêu của một người vợ và sự mạnh mẽ của một bác sĩ, Lucy đã luôn ở bên Paul, cùng anh vượt qua những cơn đau, an ủi anh và đặc biệt là sinh cho anh một thiên thần nhỏ là Cady. Chi tiết mà tôi thích nhất trong cuốn sách chính là giây phút y tá bế Cady lại cho Paul, “cảm nhận sức nặng của con gái trong một tay, và cầm chặt bàn tay Lucy ở tay còn lại”. Hai niềm hạnh phúc lớn nhất đời anh đang cùng được kết nối với anh trong khoảnh khắc ấy mà anh thì đang tiến gần đến cái chết.

“Khi hơi thở hóa thinh không” đã không thể hoàn thành như dự định của Paul bởi sự giảm suốt nghiêm trọng về sức khỏe của anh. Nhưng như Lucy chia sẻ, cuốn sách “chính là yếu tố bản chất về tính thực của nó, của hiện thực mà Paul đối mặt.” Cảm ơn Paul, cảm ơn anh đã viết nên những trang sách này, để chúng tôi, những độc giả may mắn được còn trên cõi đời này có thể cảm nhận được ý nghĩa của cuộc sống, được hiểu thêm về những góc sâu nhất trong tâm hồn của một bác sĩ.

Gửi tới anh những lời tri ân sâu sắc nhất, hãy yên nghỉ, Paul!

Mai Sương