Giết Con Chim Nhại

“Một luật sư người da trắng bảo vệ cho một người da đen bị buộc tội cưỡng hiếp một cô gái da trắng”

Cách nhìn mới của một vấn đề “không mới”

Phân biệt chủng tộc – một vấn nạn nổi cộm lên từ giữa thế kỉ XX là chủ đề “không mới” nhưng lại được nhìn dưới con mắt của một cô bé nhỏ tuổi thì sẽ ra sao?

“Giết con chim nhại” khắc họa những năm tháng tuổi thơ hồn nhiên, vô tư của Jean Louise Finch, biệt danh là Scout, một cô bé những năm đầu của bậc tiểu học. Nhưng thế giới trẻ thơ ấy lại xen kẽ những câu chuyện về một tiểu bang miền Nam rất nặng thành kiến về phân biệt chủng tộc, nơi những người da trắng gọi người da màu là “bọn mọi đen”; nơi tận cùng đáy xã hội là người da màu; nơi “chưa từng thấy bất cứ bồi thẩm đoàn nào quyết định ủng hộ người da màu hơn người da trắng...”.

Góc nhìn đa chiều của một vấn đề

Xuyên suốt “Giết con chim nhại” là góc nhìn đa chiều khi cô bé Scout luôn so sánh cách nhìn nhận, suy nghĩ và quan điểm của mọi người xung quanh với những giá trị đạo đức được bố Atticus dạy bảo.

Đó là người hàng xóm Boo Radley qua lời đồn của mọi người là tên khùng điên, là nỗi ám ảnh rùng mình của mỗi đứa trẻ hóa ra lại là người bạn bấy lâu nay tặng bọn trẻ những món đồ, là người đã cứu mạng chúng trong lúc nguy cấp.

Đó là bà hàng xóm cao tuổi Dubose “... soi mói mọi chỗ bởi cái nhìn phẫn nộ của bà, bị thẩm vấn thẳng tay về cách cư xử của chúng tôi, và được cho một dự đoán u ám về tình cảnh của chúng tôi khi lớn lên...” đến cuối cùng lại là một con người cảm đảm “đã chết mà không mắc nợ bất cứ cái gì và bất cứ ai”.

Hay đó chính là Scout và Jem – anh trai của Scout đã đấu tranh quyết liệt với bất kể ai gọi bố Atticus là “kẻ yêu bọn mọi đen” khi ông trở thành luật sư biện hộ cho Tom Robinson – người da màu bị kết án cưỡng hiếp một cô gái da trắng. Thậm chí cô bé Scout còn sẵn sàng gạt bỏ cái chuẩn mực của một quý cô để lăn xả, quyết sống mái một trận với bất kỳ đứa nào buông lời xúc phạm bố Atticus.

Một thế giới lớn khôn và trưởng thành

“Giết con chim nhại” là quá trình Scout và anh trai Jem bắt đầu khôn lớn, biết yêu ghét, trở nên chín chắn, trưởng thành hơn khi nhìn nhận, suy xét các sự việc xảy ra trong đời sống hằng ngày. Jem, cậu bé mười hai tuổi, đã bật khóc khi Tom Robinson bị kết tội, bị vỡ mộng về một thế giới công bằng rồi sau đó rơi vào giai đoạn khủng hoảng. Còn với Scout cô bé cũng đặt ra những câu hỏi mà đến người lớn cũng không thể giải thích nổi “Làm thế nào anh có thể ghét Hitler dữ dội và rồi trở mặt suy nghĩ tồi tệ người khác ngay tại quê nhà” khi nói đến cô giáo dạy ở trường tiểu học.

Vượt qua tất cả định kiến xã hội nặng nề, Scout và Jem được nuôi dưỡng và trưởng thành bởi tinh thần chiến đấu bền bỉ, lòng vị tha và đức can trường của bố Atticus – một con người nỗ lực hết mình trong cuộc chiến đấu dai dẳng chống lại nạn phân biệt chủng tộc:

“Cho dù chúng ta bị đánh bại một trăm năm trước khi chúng ta bắt đầu nó thì đó cũng đâu phải lí do khiến chúng ta không cố thắng”.

Rose